Ҳулбук қасре мебошад, ки сохтмонаш ба асрҳои IX-XI рост меояд. Контури чанд теппа, харобаҳои шаҳрҳои дигарро аз болои теппае, ки қаср дар он ҷойгир буд, дидан мумкин аст. Шояд дар асл ҳам ҳамин тавр буд, ки сокинони Хуталл аз намудҳои гуногуни сигнализатсияи визуалӣ истифода бурда, ҳамсоягони худро аз хатари ҳуҷуми душман огоҳ мекарданд. Ҳафриётҳои Ҳулбук нишон доданд, ки он ба мисли дигар шаҳрҳои Хуттал мутобиқи дониши хуби геометрия тарроҳӣ ва сохта шудааст.
Таърихи меъмории қалъа
Қалъаи Хулбуки қадим шакли росткунҷа дорад ва ба ду қисм тақсим шудааст. Қисми ҷанубӣ деворҳои пурқудрати мудофиавӣ дорад, ки баландии онҳо тақрибан 15 м мебошад. Қисми шимолии қалъа майдони хеле калонро ишғол менамояд, аммо деворҳои он аз деворҳои ҷанубӣ (10 м) хеле пасттаранд. Маълум шуд, ки аслан қаср дар ҳамон сатҳ ҷойгир буд. Ядрои асосии қаср саҳни васеъе буд, ки тамоми маҷмааро ба ду қисм тақсим мекард. Ҳавлӣ бо обанбор дар мобайн бо галереяи сутунҳо иҳота карда шуда буд, ки дар паси он утоқҳои истиқоматӣ ва коммуналӣ ҷойгир буданд. Деворҳои саҳни хона намоёнро бо ганчи кандакори рангкардашуда оро медоданд.
Намуди боҳашамати қаср (қисми шимолӣ) бо даромадгоҳи ботантана дар шакли арк, ки ба болои ду сутуни пурқувват такя задааст, ба рӯи ҳавлӣ кушода шуд ва аз ду тарафи портали даромад вуҷуд доштано. Ин даромадгоҳ эҳтимолан ҳама вақт вуҷуд дошт, аммо худи қаср ҳадди аққал ду маротиба таъмир карда шуд. Тарҳбандии аслии қаср таркиби меҳварии асимметрӣ буд. Дар паси даромадгоҳ долоне мавҷуд буд, ки тавассути як ҳавлии хурд ба сӯи як тамғаи гунбаздор бо чор ҷойгоҳ мерафт. Дар ду тарафи он ду толори симметрӣ ҷойгир буданд ва даромадгоҳи сеюми қафо ба як ҳавлии васеъе, ки онро галереяи сутунҳо иҳота кардааст мавҷуд будаст. Хусусияти фарқкунандаи меъмории Қасри Хулбук ороиши баланд санъати кандакории он аст, ки ба ҳеҷ ваҷҳ аз ороиши қасрҳои арабӣ ки дар шаҳрҳои марказӣ воқеъ буданд, камӣ надошт. Дар Ҳулбук якчанд ҳазор пораҳои ганчи кандакорӣ ёфт шуданд, ки аз асолату зебоии мактаби рассомии маҳаллӣ шаҳодат медиҳанд.
Осорхонаи Ҳулбук
Қалъаи Ҳулбук дар деҳаи Курбон-Шаҳид, дар нимаи байни Данғара ва Кӯлоб ҷойгир аст. Дар рӯ ба рӯи қалъа Осорхонаи таҷдидшудаи Ҳулбук бо лавҳаҳои иттилоотии ҳамроҳикунанда мавҷуд аст. Дар муқобили қалъа осорхонаи таърихии он ҷойгир аст. Имрӯз ин осорхона ба макони сайёҳӣ табдил ёфтааст, ки дар он ҳама ёдгориҳои таърихӣ ва осори гаронбаҳо нигоҳ дошта мешаванд. Дар ин осорхона аксари ашёҳои кашфшуда, аз ҷумла зарфҳои рӯзгор, зарфҳои шишагӣ ва сафолӣ, ҷавоҳироти занон, кӯзаҳои сафолин ва биринҷӣ, ҷавоҳирот, тангаҳо, китобҳои таърихӣ ва дигар асбобҳои сангин мавҷуданд. Сайёҳон инчунин аз сайругашт дар шаҳри Восеъ (ҳоло Ҳулбук) маркази ноҳияи Восеи вилояти Хатлон лаззат хоҳанд бурд.
Аксҳо
Роҳҳои сафар ба қалъа
Қалъа дар деҳаи Қурбоншаҳид, дар нимаи миёни Данғара ва Кӯлоб ҷойгир аст, бинобар ин, он як истгоҳи хубе барои сайругашт аст ва таваҷҷӯҳи муаррихонро дорад. Дар рӯ ба рӯи қалъа осорхонаи барқароршудаи Ҳулбук ҷойгир аст, ки дорои лавҳаҳои иттилоотӣ мебошад. Имрӯз осорхона ба маркази сайёҳӣ табдил ёфтааст, ки дар он тамоми ёдгориҳои таърихию гаронбаҳо маҳфузанд. Дар осорхона аксари осорҳо, аз ҷумла зарфҳои рӯзгор, зарфҳои шишагӣ ва сафолӣ, ҷавоҳироти занона, сафолию биринҷӣ, тангаҳо ва китобҳои таърихӣ маҳфузанд. Меҳмонон инчунин метавонанд дар маркази ноҳияи Восеъ (ҳоло шаҳри Ҳулбук) гардиш кунанд.
