Дар шимоли Тоҷикистон шаҳри Истарафшан ҷойгир аст, ки дар асли VI то мелод таъсис дода шудааст. Имруз ин маркази сайёҳи буда меҳмононро бо масҷидҳои қадима, корвонсаройҳо ва мақбараҳои худ ҷолиб мегардонад.
Димнаи Муғтеппа низ дар асрҳои II-VII дар ҳудуди Истаравшан ҷойгир буд. Ин минтақаи зисти асилзодагони маҳаллие ки дар ин ҷо қалъаҳои зиёде барпо мекарданд бо меъмори хоса ва муассири худ. Дар ин бора бозёфтҳои маҳаллаҳои сокиннишини Бунҷикат (Қаҳқаҳа) ва Чилҳуҷра иборат аз сохторҳои устувор ва қасру биноҳои дину оинӣ бо лавҳаҳои кандакори ва нақшу нигор ороишдодашуда шаҳодат медиҳанд.
Хусусан дар худи Бунҷикат нақши гургмодае, ки ду тифлло шир дода истодааст ёфт шуда буд, ки шаҳодати муносибати шарқ ва ғарбро изҳор менамояд. Теппаи Муғ, ки дар он қароргоҳи ҳокими маҳалли ҷойгир буд, то рузҳои мо танҳо дарвоза ва гумбаз бо сутунҳои паҳлӯи боқи мондааст.
